Do tego czasu istniało wiele odmian gier z kręglami oraz gier, w których kulę rzucano w przedmioty inne niż kręgle. Sugerowałoby to, że gry te rozwijały się z upływem czasu, od dawniejszych czasów.

W Europie Zachodniej istniało i nadal istnieje wiele odmian dziewięcio-kręglowych. Prawdopodobnie należą do nich włoskie bocce, francuski petanque oraz brytyjskie bowls.

Angielscy, holenderscy i niemieccy osadnicy niewątpliwie przewieźli własne odmiany kręgli do Ameryki. Najwcześniejszą wzmiankę o tej dyscyplinie w amerykańskiej literaturze pięknej można znaleźć w twórczości Washingtona Irvinga, kiedy Rip Van Winkle podrywa się zbudzony łoskotem upadających kręgli. Pierwsza w Ameryce stała lokalizacja do gry w kręgle prawdopodobnie powstała z myślą o bowls w Nowym Jorku na terenie Battery Park. Pomimo że obszar ten znajduje się obecnie w centrum dzielnicy finansowej, mieszkańcy Nowego Jorku nadal nazywają ów mały skrawek ziemi Bowling Green.

W Ameryce dyscyplina ta miała swoje lepsze i gorsze okresy. Prawo stanu Connecticut z 1841 roku zdelegalizowała wszelkie tory do „gry w 9 słupków”, prawdopodobnie dlatego, że bowling w znacznym stopniu wiązał się z hazardem. Problem ten jednak, jak to bywa, ukazał jej popularność. Wielu wielkich przemysłowców utworzyło tory do gry w swoich rezydencjach.

Nie ma pewności co do tego, gdzie wyewoluował bowling, czyli odmiana dziesięcio-kręglowa, ale na początku XX wieku był juz szeroko rozpowszechniony w wielu stanach, jak Nowy Jork, Ohio oraz na zachodzie aż po Illinois. Szczegóły, takie jak ciężar kul oraz wymiary kręgli, różniły się w zależności od regionu. To jednak zmieniło się, kiedy restaurator Joe Thum zebrał przedstawicieli różnych regionalnych klubów do bowlingu. Dnia 9 września 1895 roku w Beethoven Hall w Nowym Jorku utworzono Amerykański Kongres Bowlingu. Krótko potem ustanowiono wspólne standardy i można było organizować większe krajowe zawody.

Pomimo że kobiety uprawiały bowling w drugiej połowie XX wieku, Amerykański Kongres Bowlingu był tylko dla mężczyzn. Dopiero w 1917 roku w St. Louis powstał Międzynarodowy Kongres Bowlingu Kobiet (Women's International Bowling Congress). Zachęcone przez właściciela kręgielni Dennisa Sweeneya kobiece liderki z całego kraju, biorące udział w turnieju, postanowiły utworzyć Narodowy Związek Bowlingu Kobiet (Women's National Bowling Association).

Mniej więcej w tym samym czasie technologia związana z bowlingiem poczyniła wielki krok naprzód. Kule wytwarzano głównie z bardzo twardego lignum vitae (drewna gwajakowca). W 1905 roku użyto pierwszej gumowej kuli, „Evertrue”, a w 1914 roku firma Brunswick Corporation z sukcesem wypromowała kulę Mineralite, zachwalając jej „tajemniczy gumowy składnik”.

Gra, nareszcie zorganizowana według ustalonych standardów, zyskiwała na popularności. W 1951 roku przyczynił się do tego kolejny przełom technologiczny. Firma American Machine and Foundry Company (AMF, wówczas producent urządzeń dla przemysłu piekarniczego, tytoniowego i odzieżowego) wykupiła patenty automatycznego pinspottera Gottfrieda Schmidta i do końca 1952 roku przygotowała demonstracyjny model pinspotterów. Właściciel kręgielni nie musiał już polegać na chłopcach ustawiających kręgle, tak zwanych „pin-boys”.

Telewizja zaczęła transmitować bowling w latach pięćdziesiątych i popularność gry gwałtownie wzrosła. Transmisja stacji NBC z „Championship Bowling” była pierwszą telewizyjną transmisją bowlingu. Transmisje rozszerzały się o programy takie jak „Make That Spare”, „Celebrity Bowling” i „Bowling For Dollars.” Natomiast w 1961 roku ABC została pierwszą stacją, która transmitowała zawody Pro Bowlers Association. Eddie Elias, odnoszący sukcesy organizator, agent i przedsiębiorca, powołał do życia PBA i z jego przywództwem Pro Bowlers Tour stał się opoką transmisji sportowych stacji ABC, cieszącą się niezwykłą popularnością. Do tego dołączono transmisje Ladies Pro Bowlers Tour (obecnie Professional Women's Bowling Association, PWBA) i miliony Amerykanów zainteresowały się tą dyscypliną.

Obecnie bowling cieszy się popularnością wśród 140 milionów ludzi w ponad 120 krajach na całym świecie.

Źródło : European Tenpin Bowling Federation

Paweł Pasternak

Trener ETBF III stopnia

pawelpasternak@infobowling.pl